Diabetes Mellitus
"ဆီးခ်ိဳေရာဂါ အေၾကာင္း"
ဆီးခ်ိဳေရာဂါသည္ ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္ ၾကာရွည္ ရွိေနေသာဇီဝျဖစ္စဥ္မမွန္ေသာ လကၡဏာစု တစုျဖစ္ပါတယ္။ ေရာဂါလကၡဏာမ်ားမွာ မၾကာခဏဆီးသြားျခင္း, ေရငတ္ျခင္းႏွင့္ငတ္မြတ္မွုမ်ားပါဝင္သည္။
Types of Diabetes Mellitus ဆီးခ်ိဳေရာဂါအမ်ိဳးအစားမ်ား
ဆီးခ်ိဳေရာဂါသည္ နာတာ႐ွည္ေရာဂါျဖစ္ၿပီး အဓိကအားျဖင့္ အုပ္စုသံုးမ်ိဳး႐ွိသည္
ဆီးခ်ိဳေရာဂါ အမ်ိဳးအစား (၁)
ဆီးခ်ိဳေရာဂါ အမ်ိဳးအစား (၂)
ကိုယ္၀န္ေဆာင္ ကာလတြင္ျဖစ္တတ္ေသာ ဆီးခ်ိဳေရာဂါတို႔ ျဖစ္သည္။
ဆီးခ်ိဳေရာဂါ အားလံုးတြင္ တူညီေသာအခ်က္မွာ ခႏၶာကိုယ္႐ွိ ဆဲလ္မ်ားတြင္ သၾကားဓာတ္မ်ားလာျခင္းျဖစ္သည္။ ေသြးထဲတြင္ သၾကားဓာတ္မ်ားေနျခင္းက ေက်ာက္ကပ္ ႏွလံုး မ်က္ေစ့ ႏွင့္ အာရံုေၾကာ စနစ္မ်ား႐ွိ ေသြေၾကာမ်ား ပ်က္စီးေစသည္ ။ ဆီးခ်ိဳေရာဂါကို မကုသပဲထားပါက ႏွလံုးေရာဂါ ေလျဖတ္ျခင္း ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ မ်က္ေစ့ကြယ္ျခင္း ေျခေထာက္႐ွိ အာရံုေၾကာမ်ား စသည္တို႔ ပ်က္စီးျခင္းျဖစ္မည္။
Type 1 Diabetes ဆီးခ်ိဳေရာဂါ အမ်ိဳးအစား (၁)
ဆီးခ်ိဳေရာဂါ အမ်ိဳးအစား (၁) သည္ အင္ဆူလင္မွီၿပီး (IDDM) ျဖစ္လာသည္ ႐ုတ္တရက္ျဖစ္ေပၚသည္ အဘယ္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ ကေလးဘ၀တြင္လည္း ဆီးခ်ိဳေရာဂါ အမ်ိဳးအစား (၁) ျဖစ္ႏိုင္သည္ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ အမ်ိဳးအစား (၁)ေၾကာင့္ ကိုယ္ခံအားစနစ္ေျပာင္းလဲျခင္းျဖစ္မည္ ပန္ကရိယ ပ်က္စီးေစသည္ ပန္ကရိယ ပ်က္စီးလ်ွင္ အင္ဆူလင္မထုတ္ႏိုင္ေတာ့ပါ။
ဆီးခ်ိဳေရာဂါ အမ်ိဳးအစား (၁) ကုသျခင္း
အင္ဆူလင္ထိုးေပးရန္လိုအပ္သည္ ဆီးခ်ိဳအတက္အက် စစ္ေဆးရန္လိုအပ္သည္ ။
ေနထိုင္ပံု အေလ့အထ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္ လိုအပ္သည္ ။
Type 2 Diabetes ဆီးခ်ိဳေရာဂါ အမ်ိဳးအစား (၂)
အျဖစ္မ်ားဆံုး ဆီးခ်ိဳေရာဂါ အမ်ိဳးအစားျဖစ္သည္။
ဆီးခ်ိဳေရာဂါျဖစ္ပြားမႈအားလံုး၏ ၉၅ % သည္ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ အမ်ိဳးအစား (၂) ျဖစ္သည္။ အသက္အရြယ္ႀကီးသူ အ၀လြန္သူ (ကေလးမွာလဲ အ၀လြန္ရင္ျဖစ္ႏိုင္) တို႔ ျဖစ္ပြားေသာ ေရာဂါျဖစ္သည္။ အင္ဆူလင္ေၾကာင့္မဟုတ္ေသာ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ ျဖစ္သည္။(NIDDM) မကူးစက္ေသာ ေရာဂါျဖစ္သလို က်န္းမာေရး ျပသနာမ်ားအနက္ အဓိကေရာဂါျဖစ္သည္။ ႏွလံုးေရာဂါ ေလျဖတ္ျခင္း တို႔ အျဖစ္မ်ားေသာ အမ်ိဳးအစားျဖစ္သည္။
ဆီးခ်ိဳေရာဂါ အမ်ိဳးအစား (၂) တြင္ ခႏၶာကိုယ္မွ အင္ဆူလင္ ထုတ္ႏိုင္သည္ သို႔ေသာ္ မလံုေလာက္ပါ အ၀လြန္သူ ၂၀% တို႔သည္ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ အမ်ိဳးအစား (၂) ျဖစ္သည္။ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ အမ်ိဳးအစား (၂) ကို မကုသပဲ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေလ်ွာ့ခ်ႏိုင္ျခင္း ေလ့က်င့္ခန္း ပံုမွန္ျပဳလုပ္ျခင္း အဟာရမ်ွတေအာင္စားျခင္း တို႔ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေသာ္လည္း ကုသမွဳခံယူရန္လိုအပ္သည္။ ေသြးထဲတြင္ သၾကားဓာတ္ပါ၀င္မႈ အခ်ိန္မွန္စစ္ေဆးရန္လိုအပ္သည္ ။
Gestational Diabetes
ကိုယ္၀န္႐ွိခ်ိန္တြင္၄င္း (သက္လတ္ႏွင့္ သက္ႀကီးကိုယ္၀န္ေဆာင္မ်ား) ေမြးဖြားေသာကေလး ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈေႏွးျခင္း ဉာဏ္ရည္နိမ့္ျခင္း မ်ားျခင္းျဖစ္ႏိုင္သည္။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ ၂% မွ ၁၀% အထိ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ ႐ွိႏိုင္သည္
METFORMIN ေဆးၫႊန္း
ဆီးခ်ိဳေရာဂါ အမ်ိဳးအစား (၂)အတြက္ ကနဦးကုထံုး
500 mg orally twice a day or 850 mg orally once a day
လိုအပ္ပါက 500 mg weekly increments or 850 mg every 2 weeks တိုးေပးရမည္။
သတ္မွတ္ခ်က္အရ Maintenance dose: 2000 mg daily in divided doses
Maximum dose: 2500/2550 mg/day
CDC Website မွ ကူးယူျပီး ဘာသာျပန္ေပးထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။
Zaw Lin Aung (HA)
Comments
Post a Comment